Serra 1913î de Cezayîr de ameyo dinya, Albert Camusî bi cuya xo ya balkêşe û berhemdare tarîxê edebîyatî de şopa xo verdaya. O ke yew keyeyê fransiz yê kolonîyê Cezayîrî ra bîya, domantîya xo de feqîrî û zehmetîyê girdî dîyê.
PERWERDE Û DESTPÊKÊ KARÎYERÎ
Reyna zî rewşa zehmetî ya keyeyê xo de, Camus wendiş de serkewtî bî. Bi ardimê mamostayê xo Lois Germainî, eşka şêro lîse û dima Unîversîteya Cezayîrî. Uca dest bi wendişê felsefeyî kerd û no bi destpêkê raya ey a roşinvîrîye.
MUCADELEYÊ SÎYASÎ Û ROJNAMEGERÎ
Serranê 1930î de, Camus beşdarê hereketê komunîstî bi û dest bi karê rojnamegerî kerd. Nê demî de sey nuştox, edîtor û aktîvîstêkê sîyasî xebitîya. Serra 1940î de wexto ke Fransa kewte binê dagirkerîya Nazîyan, Camus bi endamê xoverdayîşê Fransî û beşdarê hereketê Combatî bî.
BERHEMÊ MUHÎMÎ
Camusî serra 1940î de Parîs de rojnameya Combatî awan kerde ke platformêka muhîma xoverdayîşê vera faşîzmî bi. Na rojname de hem sey nuştox hem zî sey edîtor xebitîya û bi vengê azadîwazan.
Karîyerê nuştoxîya ey ser o tesîro tewr gird wexto ke Fransa kewte binê destê Nazîyan û xoverdayîşê vera faşîzmî. No dem bi bingeyê zaf berhemê ey yê namdarî.
| Berhemê Muhîmî yê Albert Camusî
KITABÊ SEREKEYÎ
Serra 1942î de Camusî di berhemê xo yê muhîmî "Xerîb" û "Efsaneya Sîsyfosî" weşanayî. Bi nê kitaban nameyê ey heme dinya de vila bi.
Serra 1947î de romanê "Weba" û 1951î de "Şoreşê Merdiman" nuşt. Nê berhemê ey tesîrêko gird edebîyatê dinya ser o kerd.
XELATA NOBELÎ
Berhemê ey bîyê sebebê girewtişê Xelata Nobelî serra 1957î de. Qiseykerdişê xo yê Xelata Nobelî de wina va: "Roşinvîr û dormaleyê xo". No qiseykerdişê ey bî destpêkê munaqeşayêka hîraye ser rola roşinvîran.
MÎRATEYA EDEBÎ
Albert Camus 4ê Çeleyî 1960î de Sensî de cuya xo vîndî kerde, la berhemê ey yê serekeyî hetanî ewro tesîrê xo dewam kenê:
- Xerîb (1942)
- Weba (1947)
- Caligula (1944)
- Şoreşê Merdiman (1951)
- Kewtiş (1956)
- Nîşanlî û Padîşah (1957)
- Dostoîevskî şano ser o (1959)
Serra 1995î de kitabê ey "Xerîb" ame açarnayîş kurdkî ser, ke no zî nîşana tesîrê dewamdare yê Camusî yo edebîyatê dinya ser o.
Serhat Yetüt