Deyîra Eskerî

Hîkayeya Deyîri:

Yew keyneki aşiqê yew lajekî bena.  Qelem yena û no lajek şino esker. Ay wextan de ê ke şinê esker, şînê fekê berê şubeya eskerîya de vindertinî û nameyê kam wanîya, sewqîyatê ey vejîyaynî.

Alî Mîrzaxanî


Eskerî ke şino esker, na keyneki semedê ey şina şube ver. Sewqîyat mîyani ra ewnîyena, eskerê xo nêveynena. Mevaji ke eskerê ya sewqê Gelîbolî bîyo.

A keyneki na deyîri fînena ey ser.

Kitaba[1] Îdrîs Yazar de hîkayeya na deyîri ser o wîna nusîyeno:

“…dewa Aldunî ra yew eskero “qirx bîrlî” eskerîye ra yeno îzin û demêk maneno, dima tepîya şino Gelîbolu. Seke şino eskerîye, embazê ey derûdormeyê ey de pêser bene, wazenî ey ra xebera welatî û qewmî bigîrî. Suhbetî ra pey, yew eskero kasanij ey ra pers keno, vano “Tu cey waşta mi nidî?”. Aldunij vano, “Mi aye bi xwi nêdî la yew deyîra tu dima vata ke dekewta heme ca…” û dest pêkeno na deyîri înan rê waneno. Heme uca bermenê…”

 Vateyê Deyîri:

Wela mi va emon emon emon emon emon emon

Wela mi va emon emon emon emon emon emon emon emon eskerî yo

Wela mi va lajêk heyron kirkbelî[2] yo, qelem umeya esker şono

Emon emon eskerî yo

Wela eskerî heyron mi va esker şîyo verberî şobî yo

Wela mi va ez xu rê şîya ewnîyawa vernî peynî yo

Mi eskerê xu tede nêdîyo

Yewî mi ra va ''hûrbê[3] derdê to çî yo?''

Willay mi va ''willay ez ameya mi eskerê xu nêdîyo''

Va ''eskerî to çi şeklo çi barî yo?''

Mi va ''willay eskerê mi yew do dergo barî yo''. Tayê eskerî mîyon d' belî yo

Mi ra va ''korey willay eskerê tu dayo şube reîsî yo''

Willay mi ra va ''eskerê mi to ray kerdo Gelîbolî[4] yo''

Wela mi va ''ez şîya rîcay baş şube reîsî yo''

 Şube reîsî mi ra va ''hûrbê derdê to çî yo?''

Mi va ''şube reîsî heyran willay ti ko eskerê mi nêkî sewqatê Gelîbolî yo''

Va ''willayî hûrbê çî mi dest de çin o, mi da destê sewq memurî yo''

 Wela mi va ''ez şîya rîcada sewq memurî yo''

Wela mi va mi rîca kerd rîcay cenî yo

Sewq memurî ageyra mi ra va ''hûrbê derdê to çî yo?''

Mi va ''willay ti ko eskerê mi nêkî sewqatê Gelîbolî yo''

Va ''willay hûrbê çî mi dest de çin o, înkon mûmkûnê ey çinî yo, eskerê to defter di qeydlî yo,                  willay bîyo sewqatê Gelîbolî yo''

Mi va ''sewq memurî heyron la pers veyni, çawuş o onbaşî yo?''

Va ''eskerî to malê alayî yo''

Emon emon emon eskerê yo

Eskerî heyron mi va, emon emon emon emon emon, emon emon eskerî yo

Eskerî heyron mi va willay ez to dima bîya barî yo

Lajêk willay mi va ez to dima bîya barî yo

Emon emon eskerî yo

Eskerî heyron mi va willay Pirdê Palî pirdo text o

Wela mi va, bêwey (?) Palî, bêwo (?) text o

Mi va bextê mino to û ino teresê Îsmet Paşayî şîyo text o

Nêverdono keynek û xortî bêrê wexto

Teyr omeya teyra Mûşî

Pelê xu dayî kaş û kuşî

Hînîkê ha tede di xeberê qal û qirşî

Teyr yena teyra Wanî

Pelê xu dana qibxeyê bonî

Dona qibxeyê estuna mîyonî

A teyr di est î xeberê xomî

Eskerî heyran willay ez nêweşa, nêweşa teweron[5] a

Cila mi bionci mîyonê bexçon o, bindê nalwêron o[6]

Ez ay wexto derdê tewda xu şima rê vona


[1] Îdrîs Yazar, Deyîranê Qerebegan û Sîwanî Ser o, Weşanxaneyê Vateyî, İstanbul, 2020. r. 19.

[2] kirkbelî: Qirkbîrlî. No ‘’qirk bîr’’ goreyê teqwîmê rûmî yo (1341) û goreyê teqwîmê mîladî sera 1925î yo. Ê ke sera 1925î de şîyê esker ti ra vanê ‘’qirkbîrlî’’.

[3] hûrbê: Semedê cenîyan ra yew şekle hîtap o. Sey ‘’hurmê’’ zî vajîyena.

[4] Gelîbolî: Gelibolu. Yew qezaya Çanakkaleyî ya.

[5] teweron: tewon

[6] nalwêr: hinarêre

Çimeyê Nuşteyî: https://koyohewtin.blogspot.com/2023/