Arkeologo Fransiz Albert Louis Gabrîelî 1930î de nêverdabi sûrê Dîyarbekirî bêrê rijnayîş. Mehmet Sevîkî nameye ey dayo kafeya xo û bi îlhamê ey vera rijnayîşê Fîskayayî xo ver dano. Mehmet Sevîk sey Xalê Mehemeyî yeno şinasnayîş. Mehmet Sevîk mehlaya Fîskayayî de 8 serrî cuwîyayo û tîya de kafeyêka ci esta. Seba ke Albert Louis Gabrielî 91 serrî cûwaver sûrî xelisnayê, nayeyê ey nayo kafeya xo.
Eke Gabriel nêbîyêne…
Mehmet Sevîkî va, “Gabriel Fransa de cuwîyeno, xebere geno ke sûrî hetê walîtîye ra yenê rijnayene. Fransa ra yeno Enqera û uca ra zî yeno Dîyarbekir. Gabrîel şina walîtîye ra sebebê rijnayîşî perseno. Walî vano sûran ver bajar zimistan beno serdin, hamnan beno germin coka ma nînan rijnenê. Gabriel zî vano nê sûrî hezazan serran ra nat tîya de yê û problemêko wînasî nêbîyo. Vato nîyetê şima esto, şima bajarî birijnê. Dima bi xoverdayîşê ey sûrî xelisîyenê.”
‘Ez nêşkena şêrî Sûr’
Mehmet Sevîkî derheqê rewşa Sûrî de va, “Sîlehî ke Sûrî de teqayê, ez nêşîya uca. Ez nêşkena şêrî, merdim senî eşkeno şêro? Her ca yeno rijnayene. Nika wazenê Fîskayayî birijnê. Hezar qaxit danê însanan, heqê înan wenê. Ma do destûr medê înan.”
Arbert Louis Gabriel 1930 de eşnaweno ke sûrî yenê rijnayene, yeno Dîyarbekir. Walîyê Dîyarbekirî yê ê wextî vano, bajar hewa nêgeno û nêweşîyî leze vila benê. Coka ma bedenan rijnenê. Gabriel seba ke arkeolog bîyo, qedrê bedenanê Dîyarbekirî zanitêne. Cade derheqê muhîmîya sûran de raporêk nuseno û netîceya raporê ey sûrî rijîyayîşî ra yenê xelisîyayîş.
Esma Özgür
