Meseleya Ziwanî zaf xorîn a. Vateyêk esto, vanê "Her kes birîna xo ra qisê keno" Birîna ma Kurdan zî ziwanê ma yo. Aye ra ma her wext behsê muhîmîya ziwanî kenî û şarê xo ra wazenî wa wayîrê ziwanê xo vejîyo. Kaynak: No, ziwanê ma pêrune yo
Meseleya Ziwanî zaf xorîn a. Vateyêk esto, vanê "Her kes birîna xo ra qisê keno" Birîna ma Kurdan zî ziwanê ma yo. Aye ra ma her wext behsê muhîmîya ziwanî kenî û şarê xo ra wazenî wa wayîrê ziwanê xo vejîyo.
Ziwanê ma Bakûrê Kurdistanî de roja ronayîşê Komara Tirkîya ra nata ziwanêko qedexe yo û seba ke bêro çinekerdiş çi destê dewleta Tirkîya ra amo kerda, kena zî. Ge bi kiştiş, ge bi tersnayîş, ge hepiskerdiş û ge tehdîdkerdiş… Belkî hezar rayîrê dewleta Tirkîya estî ke ziwanê ma bikişo, çine biko. Bingehê Ronayîşê dewleta Tirkîya de înkar û asîmîlasyonê ziwanan û kulturan esto. Beno ke tay kêmnetewî zî sey Kurdan amê asîmîlerdiş û surgunkerdiş. La Kurdî bi milyonan nifusê xo no welat de amê çinkerdene, ziwan û kulturê înan ame parçekerdiş û perwerde û qiseykerdişê tirkî seba înan ame ferzkerdiş.
Se serrîyo ke şarê ma rê ziwanê tirkî dîyeno musnayîş, çi mekteban de çi sewbîna dezgeyan de çi bazar û sûkan de... Dewlete xîretêko pîl kerda ke ziwanê Kurdkî çine bikera, miletê Kurd orte ra werada. Heta cayêk ma eşkenî vaje dewlete serkewta. La onca zî nêeşkaya kok ra ziwanê ma çine bika, kulturê ma biqedîna.
Bi rastî ma Kurdî zî nêeşkenî meseleya ziwanî de zaf pesnê xo bide. Şarê ma xo ver dayo, mucadele kerdo. Bedelê Pîlî amê dayîş. Çi surgun, çi kişyayîş, çi hepiskerdiş û çi feqîrî... Çi amo şarê ma yo ke heqê xo waşto, seba ê heqê xo mucadele kerdo sere çi nêameyo… Şarê ma çi dîyo çi nêdîyo.. Eke şarê ma teslîm bibîyêne, her çî, her muameleyê dewlete qebûl bikerdêne nê çîyî nêamêne sereyê ci. La seba ke şarê ma qebûl nêkerd, fek dewaya xo ra veranêda, raştê nê muameleyî ame.
Her çî ra ver ziwanê ma çine nêbîyo, ma pê nusenê û wanenê. La no nêno mana ke tehlûke qedîyayo. Tehlûke eynî sey roja ewilî dewam keno. Nika destê dewlete de malzemeyê asîmîlasyonê ê hîna pîlî estê. Her ca de bi îmkanê teklonojî ziwanê tirkî roje bi roje ziwanê ma helîneno.
Gere her çî ra ver partîyê sîyasî ê ke vanê ma semedê heqanê kurdan mucadele kenî, ziwanê Kurdkî sîyasetê xo de bixebitnê. Bakurê Kurdistanî de problemêko winasî esto. Çi heyf ke nika bê yew di partîyanê Kurdistanî, partîya bînî zaf ca nêdanê Kurdkî. Vatiş de heqê ziwanî pawenê la pratik de na mesela de sist ê.
Gorê fikre mi ziwanê ma pê çend aktîvîte, resepsîyon û şermezarkerdişan nêxelisyeno. Her serre ma yenê têhet û yesaxkerdişê ziwanê Kurdî şermezar kenî. La no qeyde çîyêk nêkeweno destê ma. Belkî sîyaset xo aver berdo la warê ziwanî de ma zaf aver nêşîyî. Gere heta nika ma na mesela safî bikerdêne. Gere no war de semedê perwerdeyîya ziwanê xo ma bibê wayîrê projeyan. Tutê ma hema zî mekteban de pê tirkî asîmîle benî. Hem şarê ma hem zî sîyasetê ma meseleya ziwanî de sist ê. Ma Dewlete şermezar bike la ma binêyke derzîne bide xo ro zî.
Mîsal: Ewro mîyanê qismekê Kurdanê ma de 15ê Gulane sey Roja Ziwanê Dayike yena bimbarek kerdene. Beyanatî yenî dayîş. La bade cû zaf muhîmî nêdîyena ziwanî. Ma wazenê her saete wa sîyasetê ma ziwanê xo û kulturê xo rê wayîr vejîyo, şarî rê bibo nimûne.
Ez wazena bineyk na roje ser o tikê malumatan bidî. Qey na roje sey Roşanê Kurdki bimbarek bena.
Verî ma bineyke behsê Kovara Hawarî bike. Hûmara verêne ya Kovara Hawarî 15ê gulana 1937î de hetê Mîr Celadet Elî Bedirxanî ra paytextê Sûrîye Şam de weşanîyaya. Na roje zî sey 15ê Gulane Roşanê Ziwanê Kurdkî her serre bimbarek bena. Kovara Hawarî bi kurmanckî, kirdkî (Zazakî) û sorankî weşanîya û Celadet Elî Bedirxan, Rewşane Bedirxan, Dr. Kamûran Elî Bedirxan, Osman Sebrî, Qedrîcan, Cegerxwîn, Mustafa Botî, Dr. Nuredîn Zaza, Lawê Fendî, Ehmed Namî, Hasan Hişyar, Bişarê Segman, Nêravan, Reşîd Kurd, Tevfîk Vehbî, Şakir Fettah, Hevîndê Sorî, Lawêkî nuşteyî nuştî.
Mîr Celadet Elî Bedirxan kovare de bi nameyanê cîya-cîyayan nuşteyî nuştî. Celadet Elî Bedirxanî çekuya 'xonaskerdişî' û çekuya 'ziwan' têdir xebitnayî. Gorê Celadetî rayîrê xonaskerdişî rayîrê ziwanî ra vîyareno û êyê ke ziwanê xo vînî kerd firsendê xonasnayîşî zî vînî kenê.
Rayîro ke înan bi vetişê Kovara Hawarî akerd, ma gere o rayîr ser ra şorê.