Mehmed Olmez
Japonyaya ke hetê teknolojî ra tim aver şina, reyna yew projeya ecêbe ser o xebetîyena. Na rey hedef aşm a. Ajansê Japonya ya fezayî JAXA, bi projeya xo ya "Lunar Glass"î wazena aşme ser o banêk awan bikera. Na proje, hem bala zanyaran hem zî bala şarî ancena.
Çira Japonya wazena aşme ser o banêk virazo?
Sebebê ey zaf ê. Verê, no do seba kolonîzasyonê aşme bibo gama verêne. Dima, no ban do bibo cayê cigêrayîşanê zanistanê muhîman. Coka awankerdişê nê banî, seba ameyoxê cigêrayîşanê fezayî zaf muhîm o.
Projeya "Lunar Glass"î de planê Japonya çi yo? Ê wazenê ke materyalê bingeyînî aşme ra bigîrê û uca de bixebitnê. Bi no qayde, hem mesrefê projeyan benê kêmî hem zî problemê transportî yeno çarekerdene. Fikrê bingeyîn no yo ke yew tewir kapsul bêro viraştene ke hem zaf pêt bo hem zî bieşko tîrêjê rojî û radyasyonê fezayî ra xo bipawo.
JAXA xebata xo ya na proje ser o dewam kena. Hedefê înan o yo ke heta 2030î yew nimûne virazê û heta 2040î zî yew banê temam aşme ser o awan bikerê. No ban do îmkan bido ke merdimî bieşkê demêko derg aşme ser o biciwîyê.
Labelê na proje zaf çetin o û zaf probleman xo reyde ana. Verê, şert û mercê aşme zaf zor ê. Serdî û germî zaf vurîyenê, oksîjen çin o û meteorî hertim tehluke yê. Nê problemî ganî bêrê çarekerdene. Teberê nînan ra mesrefê na proje zî zaf o.
Bi kilmîye, Japonya bi projeya xo yz "Lunar Glass"î wazena ke merdimî bieşkê aşme ser o biciwîyê. No hem seba zanistî hem zî seba ameyoxê merdiman zaf muhîm o. Proje hema destpêk de ya û rayîrêko derg ha ma ver de yo. Labelê eke Japonya na proje de serkewte biba, no do tarîxê merdiman de biba gamêka muhîme.