Mîyanê Fîlozofan û Gêjan De…

Enwer Yılmaz

Şarê ma hem fîozofan hem zî gêjan ra zaf hes keno. Eke waşt merdiman hem keno gêj hem zî keno fîlozof. Hetêk ra alimî, zanayeyî, fîlozofî, zanistî, mamosteyî û hetêk ra zî gêjî û aqilkêmî... Ma zî mîyanê înan de…
 
Ma zî mîyanê înan de, mîyanê fîlozofan û gêjan de mendê. Dinya, tarîxê dinya de hezaran merdimî estê ke sey fîlozofan yan zî sey gêjan yenê namekerdiş. Qismêk zanayî, peynîya cuyayîşê xo de sey gêjan nîşan dîyayê, qismêk gêjî zî sey fîlozofan nîşan dîyayê. Şarî, komelî bê nê her diyan nêbenê. Yanê sey lazimtî, her di zî mîyanê şaran de estê û zaf zî yenî heskerdiş. Eke çin bê zî şar mîyanê xo ra peyda keno.
 
Şarî hurmet nîşanê gêjan û fîlozofan danê. La ge-gane gêjî û fîlozofî yewbînan ra cêra nêbenê. Ti ewnîyenî gêj o la sey fîlozof yeno vînayîş. Yan zî fîlozof o sey gêj (Aqilkêm) yeno/a vînayîş.
 
Ez nê rojan de na mesela ser o zaf fikrîyena. Her di zî mîyanê şarî de wayîrê qîmetî yê zî. La êyê ke mîyanê înan de mendê zî estê û zaf ê (sey ma). Çîyo ke eleqeyê mi anceno milet senî ewnîyeno nê her di qisman û semedê şaran nê her di qismî senî beno ke hende yewbînan ra nêzdî yê.
 
Şar, ne bê zanayeyan ne zî bê gêjan eşkeno vindero. Xora hema vaje, her dewe, mehla, qeza û bajar de gêjî estê. Nê gêjan ra her çî, her hereket serbest o. Milet sey zaneyan zî şino înan ra çî-mî perseno.


Yeno mi vîr dikanê ma yê tûtûnî Dîyarbekir de, mîyanê Sûrî de kişta Camîya Pîle de bi. Cîranê ma Hecî Hesen wayîrê loqenta bi. Ez hema qij bîya. A mintiqa de çiqas gêjî yan zî fîlozofî estbî wexto ke bîyêne veyşan amêne loqente, nanê xo werdêne û şîyêne. Şan zî çend cinî pê tencereyanê xo amêne loqenta, nan û werdo ke mîyanê rojî ra mendêne girewtêne, şîyêne. Mi timî ê temaşe kerdêne.
 
Mîyanê gêjan de Elîşan gêjêko namdar bi. Elîşan pê fistan gêrene, bin de tûmanê ey çin bî. Wexto ke niştêne ro malê ey asyêne. Qet şerm nêkerdêne. Çunke gêj bi. Cinî û kênayê ke vernîya dikanî ra vîyartêne rîyê xo tadayêne, şermî ver bîyêne sip-sûr.
 
Elîşan hetanî şan hewşê Camîya Pîle de fistanê ey peradaye niştêne ro, uca de zî turîstê ke teber ra amêne ecêb-ecêb ewnîyêne tira. Nêeşkêne qisê biko, pelt-pel çîyêk vatêne la merdim tira fehm nêkerdêne. Yewêko hêrsin bi Elîşan. Sopeyê ey her wext destê ey de bi. Qij-mijî qarîşê ey dêne û seba ke xo bipawo bê sope nêgêrêne.

A bîne zî tay merdimî wextê hamnanî de seke qafa wenî, aqilê înan pereno.

Yew cîranê ma esto zimistan ma silam danê yewbînan, yewbînî pers kenê la key ke beno hamnan ne silamê mi gêno ne zî ewnîyeno rîyê mi ra. Sek ma yewbînan nêşinasnenê. Mi yewî ra pers kerd ke çira îna keno va, "Tay merdimî hamnan qafa wenî." Mi va çare çi yo? va "Red Bull bişimêne!" Ez mat menda !

                                                                                             Hetê Çepî de Hecî Hesen kita ey de Doxtor û hetê raştî de Elîşan