Ozcan Yılmaz
Dersîm de Mudurîyetê Derûdor, Enerjî û Şehîrcîyenî do zanayîs ke Pulemurîye de Santralê Enerjîyê Vayî (SEV) nane ro. Hona kes nêzoneno çond santralû nane ro, key nane ro, kamîj şîrket gureyneno…
Faqat Pirdo Sûr de milet bîyo top kar û zerar, tesîrê nê santralû ser o qeseyî keno, malûmat keno are.
Ju cinîke vana “nê SEVî çikî yê, înû ça ane kene nê welatî?”.
Mordeme vano “ez vacî je pervaneyê tayra, ti kî vace je kemera areyî, ju çerxode girs û kersele wo. Kamîj mintiqa, kotî ke ver ra vayî yo tede nane ro, va ke ame tadîno ceyran/cereyan pêda keno, enerjî veceno”.
A kî vana “enerjî, enerjî, enerjî! O enerjî sarê nînû boro! Va ke enerjî, ardî nê bendî/barajî kerdî zerê Mamekîye, kerdî her cayê nê welatî, nîyade vore kî endî nêvarena. Nika kî vane enerjî, pervane kene gilê kowû ra, rîyê asmenî ra! Nê koyî ma rê jîyarge yê, tayr û turî rê, mor û milawinî rê, hesê birî rê, xoz û keseganî rê, vergê yabanî rê mekan, antoq û halenî yê! Xizir çerxê nînû, pervanê nînû birizno, kirkotî bikero. Ma sirş ke sanene ve nê hardî nîyaz kerdene vila, ci ra riza û minete kerdene. Milaketê nê hardî ma de hast bî! Va ke enerjî, va ke gewher û maden no welat helesna ro kerd je pirozine !”.
Ju kokim vano “têwww no qese wo ke sima kewte ra dime! Yahû Xizir kene çîyo hene/winî mevace. Cereyan modernîte ya, avêr şîyayîs o, konfor û rehetî ya. Ma/yanî nika sima wazene ke ma şîme kolîyû top bikerîme, verê locine de xo germ bikerîme? Halla halla, yahû Xizir bo çîyo nîyanen mevace, milet pê sima hûyîno!”.
Ju genc vano “apo henî mevace, zof tesîrê negatîfî, xiravinî yê nê SEVû este. Mesela nê SEVî bene sebebê sendromê turîbînî, qe rind nêye!”.
Eke qalê sendromê turîbînî keno, milet terseno. Vane “nê bira ti ke Haqî naskena hala vace, o sene sendrom o ti qal kena? Xora name ra îson vişîno pêro! O sene çîyo nolotme û mûrdar o?”.
Lacek vano “mesela nê SEVî bene sebebê akufenî, tînnîtusî”.
Se ke vano akufen, tînnîtus her kes hondena terseno. Vane “ti ke Xizirî nas kena vinde, ûtqê îsonî vişîno, akufen çiko, tînnîtus çiko? Cîn o, cînperî yo, milaket o, meyîtzeman o çiko?”.
Lacek vano “ne cîn o, ne kî cînperî!” Vano “nê SEVî kotî ke nê ro, zofe miletî de akufen vecîyo. No akufen o ke vane çizayîsê gosî yo. Eke vecîya gosê îsonî mutemadîyen çizeno. Îson daîma vengê çizayîsî hesneno ti vana xora kemaneyê Silê Qijî zerê gosê îsonî de qîrçeno, ya kî ju rodyo zerê gosê îsonî de son û sodir, pesewe û peroz rakerdayî yo xiseno vindeno!”.
Vano ju kî “nê mintiqa yê ke tede SEVî este, hîrê miletî sono, zerê xo kuno hure, taye kî je kerg a kore dengeya xo kene vîndî boyna teker bene ginene war o”.
Vano “ama problem o en/tewr muhîm û xiravin kî asabîyet o, milet beno hêrsin, beno nîzar dano pêro, dano jubînî ro..”.
Eke qalê asabîyetî keno her kes terseno, çimû keno biloq vindeno.
O kokim o ke qalê modernîte keno vano “nê bira bira no çîyode berbad o, Xizir ma ra durî bero. Çîyo hene meyare îta mekere”.
Vano “qomê ma xora vere ra hêrsin o, no sîyaset mîyaset kî ard kerd îta, ser o kî reqî, xora piska miletî verê gule der a*! Vano “no SEV o çi zûqim o, o kî nêmezet vinde ro, luzîmîya xo çîna. Xora ma di hîre çeyî mendîme, kes xêr jubînî nêkeno, o kî sebebê ma mebo kes nêmaneno ke qirvanê ma bicero, meyîtê ma wedaro! Xizir durî bero”.
Ju mordem o ke lese ra tene qerar o, kamera xo ver de na ro, non û toraq ra gûde virasta guda xo weno. Hete ra kî boyna herdîsa xo mîşt dano miletî gos dano. Qe qeseyî nêkeno. Ama vatena nê kokimî ra dime veng fîno ra xo. Vano “apo Xizir vengê to bihesno, ayîneyê dewranî roze ma ra vano! Ama tayîne medaxê* Munzirî werd tersa mi taye kî medaxê nê kowû wene. Wayîr biçarno ra xêre!”.
*Piska miletî verê gule der a: hêrsin, asabî, topa adirî bîyayîs.
Medax: xêrê merdî yo ke roza virene ya kî diyîne de beno vila. Kesêke merd, werd kene hazir û bene dane ve/bi ju naskerdoxî-e, cîranî-e, teyna ju porsîyon o, seveta ju kesî yo. Rîvayet bîyene ke waxto ke îson mireno, royê xo beden vurneno, waxto ke kuno ra raye ke şero ve bedene neweyî kuyo roye xiravinî kune ve tone kutikû û perene ci, verdane ci. No sebeb ra werd beno vila ke va ê roye xiravinî yê ke kewte tone kûtikû mird be, pêskare royê merdî mebe û royê merdî şero bedenode newe kuyo.
Vane royê îsone rindî verecu kuno ve mêsinî (vorek, mîye), royê xiravinû kî kuno ve kûtikî! Gegane ju kûtik ke zof har bî, kam o ke xiravin bîyo û merdo namê eyî dekernene vane “ti vana royê …î kerdo ve neyî”!