Ekonomîste, fîlozofe û aktîvîsta cinî ya polonyayije Rosa Luxemburg (1871-1919) xebat û têkoşîna xo ya, bîye sembolanê muhîman yê tevgera cinîyan û sosyalîzmî ra yewe.
Rosa Luxemburg 8ê Adare de, ke ewro sey Roja Cinîyan a Dinya yena pîrozkerdene de ameye dinya. Grûbanê çepî de ca girewt û emrê 18 serrîye de seba fikranê xo yê sîyasî mecbur mende ke bar bikero şêro Swîsre. Serra 1889î de Unîversîteya Zurîchî de wend û badê unîversîte bi temamî xo da sîyaset û têkoşîn.
Serra 1916î de Almanya de ameye tepiştiş û hepisxane de zaf meqaleyî nuştî. Serra 1918î de hepisxane ra vejîya û embazê xo Karl Liebknecht reyde Partîya Komunîstanê Almanî awan kerde.
Badê têkşîyayîşê Serehewanayîşê Spartakusî ke bi wehşet amebi tepiştiş, 15ê Çeleyê 1919î de bi destê hêzanê çekdaran bi wehşet ameye kiştene.
Rosa Luxemburg bi fikranê xo yê sîyasî û komelkî, xebatanê xo yê teorîk û pratîkî, û têkoşîna xo ya seba heqanê cinîyan û karkeran tarîxê hereketa sosyalîste de cayêko xusûsî girewta.