Mehmed Ölmez Endezyar/ Mamostayê ziwanî
Tîje, sey awe û hewayî seba cuya heme gandaran zaf muhîm a û eke tîje nêbo cuye zî nêben. La tîja ke dinya de cuye awan kena, zirarê xo zî seba weşîya însanan est ê. Nê rojanê zaf german de bêrê ma nînan bivînê û ma bizanê ke ma senî eşkenê vernîya ci bigîrê.
Tîrêjê ke tîje ra vila benê û resenê dinyaya ma, sey tîrêjê UV (ultraviole) hem seba ganê ma hem zî seba çimanê ma zaf zirarê xo est ê. Eke ma tîje ver o zaf vinderê ma zanê ke çerme/posteyê ganê ma veşeno, ganê ma de dengeyê awe-mînarelan hermêno, çimê ma zaf zirar gênê û heta kanserê çerme/posteyî zî şino.
TÎJE EŞKENA ÇEND ZIRAR BIDA MA?
Eke ma tîje ver o demêko derg biewnîyê, beno ke çimê taybetîya xo ya vînayîşî vindî bikerê yanî beno ke ma çimanê xo ra bibê.
Eke ma binê tîje de demêko derg vinderê, ma de bêhalîye, betilîyayîş, krampê masûlkeyan û xereqîyayîş peyda benê û rîyê germîya tîje ra zî vindîkerdişê şiûrî, felc, krîzê zerrî û îhtîmalê mergî zî virazêno.
ÇERME/POSTEYÊ MA SER O TESÎRÊ TÎJE
Halê normalî de ganê ma bi eraqdayîşî xo honik keno la eke ma binê tîje de bibê beno ke no eraqdayîş qîmê honikkerdişî nêkero û germîya laşê ma zaf berz bibo û seke şima zî zanê, no zaf bitalûke yo.
MA SENÎ XO BIPAWÊ?
-Hewce keno ke ma verçimikanê tîje pabikerê. Nê verçimikî %99ê tîrêjanê tîje ê xiraban ra çimanê ma pawenê.
-Cilê/kincê ke ma tercîh kenê, gere ganê ma tîje ra bipawê û seba rî û peyê vîyeyê xo zî gere ma şewqaya hîra xo ser bidê.
-Seba dest û rîyê xo zî ganî kremê tîje bixebitnê û 2 saetan de rey ma newe ra bisawê la reyna zî gere zaf tîje ver o nêvindê.
Tîrêjê UV yê xirabinî tewr zaf mabênê saetanê 10.00 û 04.00ê şanî (16.00) de zaf ê, eke karê ma yo zaf muhîm nêbo ma nê saetan de nêvejîyê teber.