Zimistan ame welatê ma û bi ameyîşê zimistanî nêweşîyî zî zêde bîyê. Ez wazena nê nuşteyî de derheqê nêweşîyanê zimistanî de fikranê xo vajî.
Şertê hewayî her ke şino xirabêr beno û nê şertî tesîrê xo weşîya însanan ser o keno. Zimistano ke nika ma tede yê de germîye zaf kuwena û no hal beno sebeb ke nêweşîyî zêde bibê.
Nêweşxaneyî nêweşan ra pirr ê û na rewşe roje bi roje xo giranêr kena. Coka ganî ma nêweşîyanê zimistanî û tedbîranê pawîtişî bizanî û goreyê nê zanayîşî hereket bikerî.
Zimistan de çend sebebê serekeyî estê ke merdimî nêweş kenê: Hewayo serd û xirabîyaye, raştameyîşê vayê serdinî, cayê girewteyî de zaf vindertiş, sistemê wûcudî de bîyayîşê zeîfîye û kêmîya vîtamînanê D û C yî.
Nêweşîyê ke zimistanî zêde benê diştare, vîlik û zekem, grîp, germbîyayîş, bronşît, zaturre, sînusît û iltîhabê goşî yê. Nê nêweşîyan ra tewr zêde diştare û zekem yenê dîyayîş. Nê nêweşîyan de merdim vayê mîde û zerrî, dejayîşê qirrike, girewtiş û dejayîşê sereyî, germbîyayîş, zafî û qilêrîya zince, hişkbîyayîşê qirrike û kuxe anceno.
Seba ke merdim nê nêweşîyan ra xo bipawno, ganî kincanê xo baş bipawo û kincanê germinan û qalinan xo pay biko. Her tim destê xo bi sabunî bişuwo, rojê de 1-2 lîtreyî awe bişimo. Mêweyan û zebzeyan zaf biwero, wendeya xo rind biko û wextê xo de şêro rakewtiş. Keda xo zêde nêbiko û miqatê xo bibo. Cayê germî de rakewtiş muhîm o.
Spor zî muhîm o. Cayê germî de sporkerdiş, her roje 30-45 deqeyî teber de rayîrşîyayîş, hereket û cayê teng û girewteyî ra dûrî vindertiş weşîya ma paweno.
Ganî ma bitaybetî dîqet bikî çay û şimitişê nebatan ser zî. Çaya zergune, çaya zencefîlî, çaya limoyî, şerbetê zeytûnî û çaya naneyî zî sîstemê ma berz kenê. Coka roje de di-hirê fincanî çayê nebatî şimitiş zî faydeyê xo esto.
Vîtamînî zî zaf muhîm ê. Porteqale, mandarina, sîsike, kartole, îsot, pîyaz û sîr ma ganî her roje biwerî. Nê pêro çîyî sistemê wûcudê ma xurt kenê.
Labelê çîyo tewr muhîm no yo ke ma verê cû nê tedbîran bigîrî. Çunke tedawî ra tedbîrgirewtişî hertim hîna rehet o. Eke ma nêweş bî zî ganî ma xoser ra dermanan nêşuxulnî û şêrî doxtor het. Her nêweşî rê tesbît û tedawîyo cîya lazim o.
Ez çend tavsîyeyan bidî şima:
Nêweşîyê ke zimistanî zêde benê:
- Diştare û Zekem:
- Vayê pizeyî û zerrî
- Dejayîşê qirrike
- Dejê sereyî
- Germbîyayîş -Adir
- Zafî û qilêrîya zince
- Hişkbîyayîşê qirrike
- Kuxe
- Bronşît:
- Kuxeyo xorîn
- Tengbîyayîşê nefesî
- Dejê sîneyî
- Derdbîyayîşê sîngî
- Zaturre:
- Germbîyayîşo berz
- Kuxe û nefestengî
- Betalîyayîş
- Sînusît:
- Qilêrîya zince
- Vinîbîyayîşê boye û tamî
Tedbîrê muhîmî:
- Pawîtişê Weşîye:
- Çinaya qalime û germine
- Sol û puncê qalinî
- Şalê germî
- Kilawe û lepike
- Werdî:
- Çorba û werdê germî
- Meywe û zebzeyî
- Awe û şimitişê germî
- Vîtamînê D û C
- Wextê xo de werdiş
- Sporî:
- Herinda germine de sporkerdiş
- Her roje 30-45 deqayî teber de rayîrşîyayîş
- Hereketê sebukî
- Cayê teng û girewteyî ra dûrî vindertiş
- Her şewe 7-8 saetî rakewtiş
- Cayê rakewtişî de germbîyayîş
- Wextê xo de şîyayîşê rakewtiş û wurzayîş
- Stresî ra dûrî vindertiş
Çîyê ke ganî zaf bêrê şuxulnayîş:
- Çay û şimitişê nebatî:
- Çaya zergune
- Çaya hengilî
- Çaya zencefilî
- Çaya limoyî
- Şiliteyê zeytûnî
- Çaya nane
- Vîtamînî:
- Porteqal
- Mandarina
- Sîsik
- Kartol
- Îsot
- Pîyaz
- Sîr