Meqaleyî

Meselaya Cenîya Bêari

Begoyo Kehan

Beyntarê Hêni û Pîranî de dewêk de malayê camîyi wexto ke weez dano, tûm û tim wîna vano; ''Ya rebbî ti hîfzê ma bikê cenîya bêarî ra.'' Wextirawext ino mala, camî de wîna weez dano. Her gu roj vano, ''Ya rebbî ti hîfzê ma bikê cenîya bêarî ra.'' Yanî ti ma cenîyanê bêaran ra bipawî.

Yew roj dewijan ra yew ino vateyê malayî ra edî hêrs beno û hêrs reyde ageyreno keyê xo. Cenîya ey vana, qay xeyr o, çêra ti wîna hêrsbeye yî ? 

Mêrik vano, yaw her roj ino melayê ma weezê xo de vano ya rebbî ti hîfzê kê cenîyanê bêarî ra bikerî. Her roj wîna vano. Ez nêzana çêra wîna vano? Qay cenî çîyê ke homa kê hîfzê înan ra bipawo?! Kê cenî kuwenî, lekmat kenî û vengê ya birîno.  O ke wîna vano, cenîya ey vana, wîna mevaji, mala raşt vano. Homa kê pêrînan hîfzê cenîyanê bêaran ra bipawo. Cenî ke wîna vana, merdeyê ya dahîna hêrs beno û çand heb lekmatan dano ya ro û vano, cenîya bêarî ra kê wîna xelesîyenî ha.

Cenîya ey sereyê xo têşanena û şona ode.

Çand roj dima mêrik şono hêga sero pê gayan cite keno. Cenîya ey zî, werê ey gêna û teştarey ey dima şona hêga ser. Rayirî sero yew çemî ra tayê maseyan tewşena û dekena torbeyê xo. Inê maseyan mêrikê xo nênawnena. Hêga resena û mêrikê ya werdê xo weno. Dima cenî şina vernîya gayan û mêrik zî şono peyê gayan, destpê kenî newe ra citi kenî. Cenî vernîya gayan da, raştê xeta ke sîrsa alati tira vêrena tek tek ay maseyan dekena heri mîyon. Gayî yenî ay maseyan sero ra vêrenî û sîrsi tek tek erd ra ay maseyan vejena teber. Mêrik zî pey de aleti tewişta û inê maseyan tek tek veyneno û pêser keno. Vêndeno vano, cinî here ma ra maseyî vejênî, maseyî!  Cinîka ey vengê xo nêkena. 

Mexrebî ra ver mêrik maseyan dano cinîka xo û vano, inê maseyan bigê şo keye û înan virazi ke ma şewe borî.

 Cinîke maseyan gêna û şona keye. Mêrik zî ya dima cita xo qedneno û şono keye. Keyfê ey yeno ke a şewe maseyan weno. La gama ke yeno keye, ewnîyeno ke cenîya ey ode de ronişteya û masey filon nêviraştî. Ageyreno vano, cenî to masey nêviraştî ?

Cenî vana, qay maseyî çî yê? Maseyî to key girewtî ?

Merik vano, qay ika mi hêga sero maseyî nêdayî to ? 

Cenî vana, qay ika hêga sero tê key maseyî day mi ?

Camêrd hêrs beno û vano, hera hêgayî ma ra maseyî vejîyayî û mi day to, mi va bigiri bere keye ma rê bivirazi, to vîr nîno ?

Camêrd ke wîna vano, cenî hema delûne xo nena, xo riçiknena û vendena: Dewijên! Cîronên! Bêrê mêrdeyî mi deli bîyo! Bêrî ma kişeno!

Hema der û cîronê înan pêser benî keyê înan de û persenî: Se bîyo? Çi bîyo?  Qay cenî ti çêra qijena ?

Cenî vana, mêrdeyi mi vano hêga sero mi heri mîyon de maseyî dî û dayî to ke ti şêra ma rê şam viraza. Qay caron kê zereyê heri de maseyan veynenî? Qay cîronên wîna yew çî beno ? Wullayî mêrdeyî mi deli bîyo, mi û gedeyanê mi kişeno. Şima yan ey gênî xo reyde benî yan zî dest û linganê ey bestenî û fînenî odeyo corîn. Nêke ez gedeyanê xo gêna û şona. 

Dewijî, gama ke meselaya heri ra mase vetiş goştarenî vanê, eya wullayî ino mêrik deli bîyo. Dest û linganê mêrikî bestenî û ey gênî benî odeyo corîn fînenî. Dima cîranê danê piro şonê.

Mêrik ay ode de wîna beste di roj maneno. Cenîya eyî wer û awka ey, ey rê ana tim û tim. Rojo diyin de şewi ay maseyan sûr kena û tikê belxul virazena. Yew tebax de maseyan gêna dekena binê belxul û bena mêrikê xo rê. Mêrik vano qay cenî ey rê belxul viraşto. Cenî tebax ronena û ageyrena. Mêrik kewçik dano belxul rê, ewnîyeno ke binê belxulî ra maseyî vejîyayî. Hema ca de belxul gêno fîneno maseyan sero, vano qay hewn veyneno. Recifîno. Kewçika diyin dano belxul rê, rayna maseyî vejîyenî meydan. Ca de venda cenîya xo dano û vano, cenî venda der û cîranan di, a nêweşîya mi newe ra destpê kerda!

Cenîya ey a game ca de yena zereyê odeyî. A zî paveyê ina qal a. Yena ode ke hir hir huwena. Mêrik ti ra vano qay ti huyena? Vana la hal hewal mesela wîna yo. Mala şima ra vatinî, ''Ya rebbî ti hîfzê ma bikê cenîya bêarî ra.'' La to bawereya ey nêkerdinî û semedê ino ra to da mi ro zî. To edî fehm ke cenîya bêari sekena kê?

*Mi ina mesela 20.10.2022 de datê xo Mehmet Sert'î ra goştarita.

Çimeyê nuşteyî: https://koyohewtin.blogspot.com/2022/10/meselaya-ceniya-beari.html