Ozlem Guntaş
Asma payîzî ya wertîye bîye. Dare xezalê xo û pelanê xo yê vîşt serrenî verdayîbîde. Vayo heneno xedar ameyî bî ke towa nêverdayî bî. Dare vengane de bîye, dirbetine bîye, nêzan çend pelgan a torjen kerdî bî. Nî rocan asmen de zaf qayît kerdenê. Vayî û jayan ra zaf vengî ardenê, pelgî ardêne. Mabenê înan ra jew pelgî zaf bala ayê onte. Pelgi pêro herdan ra gerayenê. Na asmên ra fetelîyênê û ziwanê Xizirî qesey kerdenê. Coka dare her roj asmen de Pelgî de qayît kerdenê.
Rocê ewnîyê ke vengê melodî û çekûyanê jew lawûke yeno. Dare a kilame ra zaf haskerdêne. Her ke vengê a lawûke amenê zere dare vêşênê û bermenê. Çutur ke vengê a lawûke amey dare anca bermê û verver de, verba ci şîye. Ayê zî çekûyê bînî vatî. Pelgî zî cor de ê çekû dî, hêşîyapê. Dare vat ‘ No Pelg ke ziwanê Xizirî zano, lawûke zano, teşîr de mendo dêma o zî gilanê mi ra yo. Mîrazê ma ra yo, mi rê zaf nêjdî yo, ma jew wext de ciwîyê. Belka zî ma pîya na lawuke vata, anca vanîme.’
Dare zaf teşîrê na lawûke de mende. Her roj asmen de qayît kerdenê. Vatêne no Pelg senîno, vengê xo seneno?
Di hîre rojî vêrdî ra. Dare jew rojê asmen de qayît kerd ke rîyê Pelgî bîyo rîyê elçîyanê ziwanê Xizirî ra rîyê jewî. Sayeke o Dewreso mosimo pak bî. Pelg ge sipe ge gewr bî. Di hîre reng û suretê xo bî. Ge bîyênê yew doman, ge cîwan ge zî kalo kokim û durî ra weş weş wendêne. Teyna bî, xo rê yew dare gerayenê. Dare zî teynaye bîye û teynayîye ra hasnêkerdenê. Sureta eyî de risipî dî, ci rê tenena bîbî nêzdî û gonîya xo girîyayî bî. Vatenê ‘’ Nêzan no Pelg nîno gilanê mi de nênîseno, xo nêmusneno mi?’’ Zêde vengê eyî û qisawata destanê eyî kerdenê. Serba dare eşq en zaf deşt û veng bî.
Pelg zî hêş kerdîbî ke na dare mi ra û ziwanê ma yê qedexeyî ra haskena, coka gonîya eyî zî girîyayî bî. Aye rê boyuna asmên de qasîdeyî vatenê. Dare zî şa bîyênê. Pelgê ke hata nika ameyî bî gilanê aye herd ra kok ra ameyî bî, mûleçikan de, simorikan de qesey kerdenê. No asmen ra ameyî bî û mîrçikan de, hewran de, asme de, astarikan de qesey kerdêne û xebere rûşnenê. No cîya bî. Rojê asmen ra, dizdîya mîrçikan ra aye rê zî vateyê rûşna. A virende zaf tersê, vat ‘’ Çutur asmen ra yew Pelg bêro mordemî rê bilorno?’’ Têpîya anca a lawûka vêşayîye û o rîsipî ame verê çiman û tersê xo vêrd ra. Xora Dare înam kerdenê ke îyê ke ziwanê Xizirî qesey kenê û eyî rê elçîyenî kenê sey Xizirî yê. Daran zê eyî qorî kenê, seveknenê. Mana dîna serba aye ziwanê Xizirî bî. Coka Pelgî ra endî xof nêkerdenê. Teyî kewtênê reqis. Ge ge dizdîya durî ra durî verba ci şîyenê. NÎya nîya zumînî rê bî nezdî.
Endî payîz qedîyabî, Zimistan giran giran amenê, serdî xo belî kerdêne. Dormê gaxandî bî. Rojê Pelgî asmen ra anca veng da dare. Ci rê bêveng dîzeyê rûşnê. Teyna mîrçikî û hewrî heşîyênê pê, elçîyê xo î bî. Dare ziwanê Xizirî bi ruhê xo hêşîyênê pê. Pelgî ê beyîtan de vatenê ‘’ Ez wazena to boye bikerî, tam bikerî, bêrî gilanê to de ronîşî’’ Nê beyîtî zaf weşê Dare şî. Di hîre rojî kewtî werte. Dare ebe mîrçikan , hewran vênda ci da. Vat ‘’ Bê, ebe ziwane Xizirî biwane ez vengê to biheşnî, nas bikerÎ.’’
Pelg a şewe ame cêr, gilê Dare yo tewr durî ra nîşt û wend. Dare sureta eyî, destê eyî dîyênê û vengê eyî hêşnenê. Zaf kelecan bîbî. Destê xo zaf rindek wasenê. Vengê xo weş bî. Sey bilbilî wendenê Dare rê. Ziwanê Xizirî zaf weş qeseyî kerdêne. Vengê Dare zî eyî rê sey Tuye weş ameyîbî. Endî vengê jubînî zî hêşnayîbî, gûrewtîbî. Hurdena zî şa bîbî. Hetanî desta şewdir jewbînan re wend. Hênî zere ra wendêne ke sayeke çend serrî yo jubînî nas kerdenê. Pêynîye de jubînan ra xatirê xo wast û Pelgî fir da şî asmen. Endî mîyan de jew raya bîne vejîyayî bî, asme û astareyan a raye kerdenê roştî.
Endî eke şewî bîyênê lete Dare raya Pelgî de qayît kerdênê. Vatenê keyî yeno mi rê waneno. O her şewe amênê. Pelg bîyênê bilbil, dare bîyênê tuye. Jubînan rê wendenê. Pelgî Dare ra vatenê ‘’Ti waştîya mi, mowa mi, waya mi, leyra mi, ciwanika mi, hevala min a. Ez to zaf wazena. Ti qederê min a, bextê min a, porê xo, awa xo bide mi, kûlerê xo mi mûsne vatenê. Pelgî ke hênî vatenê dare hêlîyayenê, bîyênê kewe. Her gilê xo bîyênê ra. Rut û repal mendenê. Eyî her gilê aye dîyênê.
Pelg ge bîyênê aşiq, ge maşûq. Darê rê qasîdeyî , beyîtî vatêne. Ê şewanê dergan de ge bîyênê Feqîye Teyran ge Sa Heyder! Hûrdî hurdî bi zere ra ci rê wendênê. Vatêne:
‘’ Porê to hewr û asîmanê mi/ Lewê to bax û bostanê mi /Bê, Esmera mi, Dîlbera mi/ Asmênê minê bêwayîr/ şen û germ bike/ Bê, Dara mi / Bê mekanê mi, kêyê mi biawa xo/ kewe û kesk bike ‘’
Her roj heta şewdir bi şîîran dare dawatê xo kerdêne, aşiqê xo kerdêne. Adirê xo de vêşnayenê. Dare zî Pelgî rê qasîdeyî vatenê. Cuya xo de qe keşî re hende dîzeyî nêvatî bî. Endî zerrî verdayî bî jubînî. O aye rê vêsan, a eyî re têşan.. Virara jubînî wastenê. Labelê maben de gilî , koyî, hewrî bî. Destê xo nêresenê ci. Xora Pelg asmen de perenê ra. Lacê asmenî û asme bî. Ûja ra gerayîşî ra qefelîyayî bî, teyna gerayîşî ra bêzar bîbî, labelê anca zî çimê xo pêyî ra mendenê.
Dare û Pelgî her roj durî ra jubînî de meşq kerdêne. Eke cerabî zî xeyalanê jewbînan ra kewtênê ra, wûstenê ra. Na hal înan zaf şa kerdenê. Endî giredîyayî bî jûbînî. Xeyalê têlewe amayîşî kerdenê. Dare vatenê ‘’ Nêzan ez rojê pê destanê Pelgî gena, kûyna pistinê eyî?’’
Nê xeyalan û sewda ra asma Çeleyî zî endî wext mendbî ke biqedîyo. Rojê Xizirî rê senik mendî bî. Asmên, asme, astarikan û mîrçikan ra qeyîr keşî sirê înan nêzanêne, nêzanêne î her şewe meşq kenê. Pelg a şewe anca ame. Venda dare da. Xêle waxt vinet gil ra. Zaf tarî bî. Astareyî û asme nêvecîyayîbî. Şewa de girane bîye. Dima ra fekê Pelgî bî ra. Vat ‘’’ Ez to waştîya xo nêvînena, şîndorê mi hîra yo, ez asmên de ciwîyena, to ra zaf durî ya..‘’ Nîya ke vat sayeke torjenî ameyî ginayî koka Dare, kulerê Dare. Bîye hûşk û kol mende. Gonî tiro nîyamê. Xo xo de vat ‘ Pelg nêzano ke Dare pelgan rê nê, eşqî rê sewda rê giredayîya. Nêzano ke sewda Dare sey kokê aye xorîya. Nêzano, Dare çi serd û pûk, çi torg û torjîleyî, çi şîlî şepelî, çi germ û adirî, çi vayê xedarî dîyê. Çi adiran de vêşa, bîya xezal, anca zî pelgê xo nêverdêde, xo sere vineta. Eşq ra, sewda ra nêtexelîya. Na dare Dara eşqî ya, dara moje ra. Pelgê xo deverdîyê zî, biperê ra zî anca xo sere vindena.
A şewa tarîye de Pelgî anca destê xo sana ra û fir da şî. Dare eyî dima ra derga derg nîyada. Alange de mende. Dare şewanê bînan zî sey her waxtî raya eyî pawite. Labele veng û vajê xo birîya. Sayeke zê Xizirî sir bî. Rocê Xizirî vêrdî ra, nîyame. Hewtemal vêrd ra, nîyame. Dare eyî dima ra zaf berbê û kilamî vatî. La dîyaxê xo qe nêbirîya. Vat ‘ Eyî mi ra xatirê xo nêwasto. Wisarî wextê gulsosinî de, xaşxaşikan, veyvikan de yeno. Vat şaîrî heta ke nêrê kilaman nêvajê, gulsosin nêbeno ra. Saîrî ke nêrê nêwanê, hem darî hem veyvikî jan danê, pelganê xo verdanê de.
‘’Vanê; darê ke adir de vêsena, mircolike dare canêverdana vanê, nêremena.
A zî ebe dare vêsena.
Waxtê ju de vanê, darê ra vato mircolike:
‘Mi xo de wedare.. adirê xo de wedare..
Wela xo de ..‘ vanê..’’