Enwer Yilmaz
Însanî bi însanan estî û însanêk tenya bi sereyê xo bê mana yo û însan encax bi însanan eşkeno na dinya de bîyayîşê xo dewam rê biko. La ge-ge dostê ma pey ra benê dişmenê ma û ma rîyê înan o raşteqîn badê cû şinasnenê.
Tebîat de her heywan, her gane koma xo dir gêreno. Mesela bize mêşina dir, zerence teyre dir verg heşî dir nêgêreno. Vanê, her teyre qewimê dir xo gêrena. Qewimêk qewimêk dir ge beno dost ge beno dişmen. Xora pêrodayîş û şer mîyanê heme qewiman, miletan û merdiman de roja ke dinya îcad bîya ra nat dewam kenê.
Dinya de hezaran serrîyo ke hûkmê însanan vêreno û însanî koma en pîle ya şêlikê dinya ra yî. Însanî, bi reng, bi ziwan, bi milet, bi dîn û bi mehzeb cêra benî û her milet bi koma xo esto. Her hes pê dost, şinasî û merdimanê xo keyfweş beno, xemgîn beno û pê cuya xo ramneno. Her milet cografyayêk de cuya xo ramneno û wayîrê kulturêk û ziwanêk o.
Têkilîya mabênê însanan rîyê erdî de nêmanena têkilîya tu ganeyêk. Ser o heta nika çi fîlozofî, çi zanayeyî, çi derwîşî û çi alimî sere dejnayê. Mîyanê koma însanan de her tewir neheqî û bêedeletî esta. Meseleyêka xorîn a na mesela. Hema ser o zaf bêro nuştiş û hema ser o zaf zanayeyî sere bidejnê.
Ez zî ge-ge ser o sere dejnena û bena şahîdê tikê çîyan. Ge-ge merdim vano baş, xirab vejîyeno ge-ge zî merdim vano xirab baş vejîyeno. Ge-ge merdim ewnîyeno teberê merdimî û fikrêk ci de peyda beno. La wexto ke merdim ê merdimî şinasneno, fikrê merdimî bedilîyeno. Neler-neler hevalê ma virazîyê heyatê ma de. Ma tayinan ra zirar dîyo, tayinan ra feyde û tayê zî ne feydeyê înan ne zî zerarê înan resayo ma. Belkî rey-rey ma zî bîyê feyde yan zirar. Ge-ge ma zî bîyê dej û birîna yewî/e û ge-ge zî yew bîyo dej û birîna ma.
Ez wazena na babete ser o vîrêkê xo şima dir pare bikî. Yeno mi vîr ez televîzyonêk de şuxulîyêne. Mi teberê Dîyarbekirî de semedê televîzyone programî viraştêne. Programê ma sey programê ma bigêre ma bivîne bi. Namê programî ‘Rîyê Erdî’ bi. Tabî program tena bi yew kesî nêbeno. No, karê ekîbêk bi. Mîyan de kameramanî, montajkerî û şofêrî estê. Ge- ge ma televîzyone temaşe kenî ma tena keso/a ke program virazeno/a vînenê. La peyê programviraştoxî de ekîbêk esta û keda en pîle ê ya ekibe ya.
Ma şibî qezaya Semsûrî Gerger û ma vejyabî Kaleya Komagene ser. Ma xo dir merdimêk zî berdbi semedê roportajî. 2 kameramanê ma estbî. Namê yewî Eren namê yewî zî Helîm bi. Her di zî sey birayan bî. Sey birayê axîretî bî. Cayê televîzyone de wendiş, werdiş û şimitişê înan pîya bi. Pîya gêrêne û pîya amêne û şîyêne. Mesela; kitab zî pîya wendêne, kitabo ke Helîmî wendêne dêne Erenî û dewir daîm kerdêne. Ma tim hevaltîya înan nimûne nîşan dêne. Yew Sêwrege ra yew sî Silîvan ra bi. Wexto ke ma şîyêne programan zî mi her wext waştêne wa ê min de bêrê. Çimkî her di zî weş pê kerdêne û vîdeoyê înan her tim biqelîte bî.
Wexto ke ma karê xo Kaleya Komagene ser o qedîna seba ke ma şêrê Koyê Nemrûdî ma xo hadre kerd. A game linga Helîmî dehsikîna, şeqitîya û gina erd ro. Ez perraya ke biresî ci. La Eren ewnîya ci û pê huya. Ez nêzana çira huyayîşê ey ame. La amebi huyayîşê ey. Ez resaya Helîmî mi erd ra da wera. Axirî çîyêk nêbibi ci. Mabên ra çend saetî vîyartî. Badê mi ferq kerd ke Helîm Erenî dir qisê nêkeno.
Ma a şewe dewe de bî û mêmanê keyeyêk bî. Ma sifre ser de roniştebî. Mi va; Helîm ti çi fikrîyenî? Helîmî va “ Ez fikrîyena ke wexto ke merdimêk gineno erd ro, kewt war merdimo bîn senî pê huyeno (qestê ey Eren bi) Erenî ra pitî nêvejyêne.” Mi va “Beno ke a viste huyayîşê ey ameyo. Çîyêk nêbeno” la roja bîne zî Helîmî ey dir qisê nêkerd. Erenî çend rey kerd ke qisê biko, ey ra ozrê xo waşt la Helîmî cewab nedêne ci û rîyê xo tadayêne.
Semsûr de karê ma qedîya ma amê Dîyarbekir,. Ma programê weşî antbî.Mîyan ra çend rojê bînî zî vîyartî la Helîmî Erenî dir qisê nêkerdêne.
Milet vatêne “ Helîm ginayo erd û Eren pê huyayo. Aye ta hevaltîya înan a axîretî wedîyaya. Helîm hema zî ser o fikrîyêne, vatêne “ Ez fehm nêkena. Senî merdimêk gineno erd, kûno war, cayêkê ey dejeno û merdimêko bîn, hevalê ey pê huyeno. Eke wina bo a hevaltî çi ra bena. Senî merdim bawerîya xo pê ê merdimî ano. Axirî ez ginaya erd ro. Axirî cayêkê mi deja û hevalê mi pê mi huya. Mi va belkî dostê min o, la mi dî ke dişmen o. Axirî ez kewta war û mi hevalê xo şinasna. "
Welhasil hevaltîya înan qedîyabî. Ez zî bîya şahîdê a hevaltî. Ez zî pey ra ser o zaf fikrîyaya, senî beno yewêk gineno erd ro, cayêkê ey dejeno û yewo bîn pê huyeno. Ge- ge merdim kûno, çîyêk rê dejeno û gineno erd ro û a game hevalê to yan zî eqrebeyêkê to pê to huyeno. Nika ez şima rê pers bikî, çîyêko winasî ameyo şima sere? Dost û hevalê şima zî badê dişmen vejyayê yan ney?
Xora verînanê ma zî çîyanê wînayênan ser o vato”Çewî ra mevaje hol, badê xirab vejîyeno ti pê şikyênî."