Azad Zana
Siba 1ê Gulane roşanê karkeran a. Roşanê Karkeran ê Dinya pêroyê dinya de sey roja yewitîya karkeran yena pîrozkerdiş. Na roje, têkoşîna karkeran de yew sembola gird a û zaf welatan de sey yew roşanê resmî qebul bîya. Roja 1ê Gulane dinya de semedê karkeran cayêko xisusî ya û na roje de karkerî pêroyê dinya de rayşîyayîşan virazenê, hêvî û waştişê xo îlan kenê, û têkoşîna xo ser o vindenê.
Tarîxê 1ê Gulane
Bingeyê 1ê Gulane, serranê 1800ine de Dewletê Yewbîyayê Amerîka de hetê hereketanê karkeran ra seba heqê xebatkerdişê 8 saetî yo. Na roje bîya sembole seba ke 1 Gulane 1886ine de karkeranê Şîkagoyî bi pêroyî dest bi grevêkê pîlî kerd. Meqsedê înan no bi ke "8 saetî kar bikê, 8 saetî zî keye de îsrehet bikê". Roja 4ê Gulane de, meydanê Haymarketî de yew bomba teqîya û panc karkerî, yew polîs û çend kesê bînî merdî. Dima terefdarê "Anarşîstanê Haymarketî" amey tepiştiş û înan ra çar kesî amey dardekerdiş. Badê naye, semedê nê hedîseyî, Serra 1889ine de seba ke na roje vîrê ma ra mevecîyo, 1ê Gulane sey "Roja Karkeran" îlan bî.
Cuwa ver, hereketa karkeran serra 1890ine de dest bi pîrozkerdişê 1ê Gulane kerd. Dewletê ê wextî binê tesîrê komunîstî de bî, na roje kerdbî roşanêko resmî. Ewro zaf dewletî na roje sey "Roja Kar" yan zî "Roja Karkeran" qebûl kenê.
Pîrozkerdişê 1ê Gulane
1ê Gulane, pêroyê dinya de bi protestoyan yena pîrozkerdiş. Rayşîyayîşê 1ê Gulane hêvî û waştişê înan nîşan dana. Sendikayanê karkeran, partîyanê polîtîkan û organizasyonanê komelkî nê rayşîyayîşan tertîb kenê. Protestoyan de, sloganî vajîyenê, bandrol (afiş) yenê aliqnayîş, sembolê ke têkoşîna karkeran temsîl kenê yenê mojnayîş. Rayşîyayîşan de, muzîk û deyirê ke kar û xebata karkeran rind vînenê/hesibnenê, heqanê karkeran û yewinîya înan ser o vindenê, yenê vatiş.
Zaf welatan de, şewanê 1ê Gulane de fîlmê derheqê têkoşîna karkeran de temaşe bene, derheqê cuye û têkoşîna karkeran de şîîrî yene wendiş, yan zî programê taybetî, konseran yan zî aktîvîteyan ê kulturîl virazîyenê. Pêroyê nê aktîvîteyî mabênê karkeran de têkoşîn, piştgirî, yewitî û hêvî xorîn kenê.
1ê Gulane, ne tenê yew rojeya tekoşîna karkerî ya. Na roje, yew fersend a ke merdim pêroyê dozan bîyaro vîrê xo, yew fersend a ke ma cuya ke ma de karkerê pêroyê dinya raverê benê, înan pêroyî rê sipas bikerê. 1ê Gulane gêreka roje ya ke merdim fikrê xo sey "Bi kamcîn hawayî êdî baştir yew dinya virazîyeno, dinya yo ke heqê pêroyan pawîyeno û qebul keno?" ser o bido. Tewrê cîyabîyayîşê kultur, sîyaset, dîn û fikran, erjê karkeran û xebata înan dewlete ra dewlete vurîyeno. La maqsedo peyên seypê yo: Bi hawayêko erjdar ciwîyayîş, bi hawayêko erjdar heqanê karî û cuye bidestviştene.
1ê Gulane, karkeranê pêroyê dinya muzakere (qiseykerdişî) rê fersend dana ke ê bizanê ke êdî baştir yew dinya mumkun o, yew dinya yo ke tede heqê yewbînan yenê pawitene, pêroyê kesî eşkenê wayîrê heqanê adîlan ê xebatkerdişî bibê.
1ê Gulane pîroz bo!
