Ozcan Yılmaz

Weçînayîsê beledîya xêreser qedîya.

Hona nika ra taye xeleskarî yê neweyî pêda bî. Vane “sima xelesneme, nîya keme, henî keme…”.

Vajîno ke fikrê her keşî gos dayene, ehemnîyet ci dayene nîsanê/alametê biaqilenî yo. Gos ci dayîs çiqaşî ke alametê biaqilenî yo, her çî bêmûhakeme, bêseveknayîs, pêşîn qewil kerdene kî nîsanê xêxenî yo. Mordem o biaqil her çî, her qese, her îqrar dayîs evedîqat, eveîhtîmam mûhakeme keno çike nêçe xeleskarî bî celladî, jede kî celladê gîrîftarûnê xo!

Vane welatedê ju leylege bena. Halenê xo fekê ju golî de virazena. Eke bîye vêsane sona gol de taye mosû pêcena wena. Eve/bi no usil pîzê xo kena mirdî, weşîya xo ramene. Xeyle serî vêrene ra, leylege kî nîyadana ke endî leyleg a virene nêya. Çimê xo je virenî seder nêkene, teqete ra kewta, nêşîkîna je virenî perrû pirodo firr do, cor de mosû bivîno û je buliskî pira kuyo pêbicero…

Leylege tene fikirîna xo rê stratejîyê ana hure. Nîyadana ke kerkance ha wa giran giran yena hetê golî ser sona. Leylege sona raya kerkance ser o nîsena û bervena. Vengê xo kena berc, perrûnê xo bar kena dana ve sarê xo ro vana “wuy eve mi ro bo, wuy eve mi ro bo, wela na dîna, kemer û kûçê nê alemî eve mi ro bo, ez se bikerî, çi wele eve xo ro bikerî, wuy ve min û na nêlere…”.

Kerkance tersena, vana “nê waye xêr o, çik o, se bî, no çi şîn û şîwan o, se bîyo…?”.

Leylege vana “ne ti pers bike, ne kî ez bivajî….”.  Vana “ez halenê xo de bîne, di mordemî ameyî, qayîtê nê golî bî. Nînû ra ju va ke ‘îta moseyî zofî yê, bêrîme pêroyîne bêbicerîme…’ Olvozê eyî kî va ‘neye, verecu şîme mosûnê eyî gol e bînî pêbicerîme, di-hîre rozûnê ma ceno, peyecu kî yeme îta, nê mosû pêroyîne pêceme some…’”.

Vana “ax lemine, di-hîre rozû ra dime yene, nê mosû pêroyîne pêcene, kok dane we….”.

Bêgûman, leylege zonena ke kerkance desinde sona na xebere dana ve mosû. Do dima moseyî yene lewê leylege. Pîle mosû vano “wak leylege, çiqaşî ke ti dismenê ma be, fikrê to yaban estene, gos nêdayene ra ma fayde nêvîneme, bîlakîs zerar onceme… Ti na mesela rê se vana, ma se bikerîme ke na bela sarê xo ra def bikerîme, çiturî çareser bikerîme? Çarê nê derdî çik o”.

Leylege ax û wax kena, ûf kena, pûf kena. Vana “ya, derdodê giran o faqat dermanê xo est o…”. Vana “çarê xo barkerdîs o, sima ke besekene cayê ju gol est o, mi ra qeyîr/xercê mi ra kes raye nêzoneno. Sima ke şere ve o gol corû kes nêşkîno bêro pêskare sima bo, zerar sima do…” Vana “çare barkerdîs o, faqat nêzonen soma honde raye çiturî sone se kene, çiturî barkene?”

Pîlê mosû vano “weye, wak leylege xêrê Olî ve to ro bo, vana honde raye çiturî sone? Ma qey wak leylege rê se bîyo? To ra qeyîr kam layîqê nê karî yo? Ti ma bere o gol, hem kî teyna ti raye zonena !”.

Leylege vana “hay-hay, ama halê mi sima ra oseno, ez nêşîkîn bar o giran bioncî, eke wazene, her roz sima ra juye ben gol e bîn de nan ro yen?”.

Moseyî qewil kene. Her roz ju mose yeno fekê golî, leylege cena firr dana sona. Xeyle waxt vêreno ra, rozê kerkance meraq kena. Yena lewê leylege vana “to honde moseyî berdî, xelesnayî, ê mordemî ke bêre mi kî pêcene, ye mi kî cano, ewro kî mi bere!”.

Leylege nîyadana ke kerkance nêtexelîna, wastena aye qewil kena. Kerkance cena firr dana kune ra raye sone. Xeyle ca ke sone, ju pûlî ra bene nêjdî, kerkance nîyadana ke qe cayê gol çîno ama hard de astê mosû osene! O taw de kerkance fam kena ke leylege mosû ana ju ve ju xo rê îta wena.

Kerkance xo-xo de vana “ewro kî mi wena, se bikerî, se mekerî, canê xo çiturî bixeleşnî…?”. Tabî, leylege kî ferq kena ke aqilê kerkancê şîyo ro fênda aye ser. Niklîya xo kena ra ke sarê kerkance pêbijero aye roqilotno. Kerkance kî vana “merdene ke merdena xire-xire çik a, na ewro mi wena, ama eke pêrodî bibo ke canê xo bixeleşnî”. Hurdî/her di het ra dizonûnê/didanûnê xo je meqesî kena ra, vilê leylege pêcena. Leylege kena ke kerkance boro, kerkence kî didanûnê xo hondena kena çîp. Axirî kerkance leylege xeneknena canê xo xelesnena.

Nika kî bîyo fênda xeleskarûn ê newe. Îsala je leylega na mesela miletî nêbene ra û welaxûnê golûnê xo ra kor û poseman nêkene!

*Zof geyîmê (versîyon) na mesela est ê faqat aslê xo meselûnê Kelîle û Dîmne (Pançatantra) ra yeno.