Zerrweş Xodî
23yê Adare de Salih Yıldızöz ame Mêrdîn û serê sahneyê Şaneşîn Performansî de stand-up kerd. Ez zî seba temaşekerdişê Yıldızözî şîya Şaneşîn Performans û mi cayê xo girewt. Salona Şaneşîn Performansî bi temaşekerdoxan pir bibî. Ez şaş nêba, çend merdiman zî pay ra stand-up temaşe kerd. Muzîkê stand-upî terefê Eylul Nazlierî ameyê hedrekerdene.
Salih Yıldızöz, bi hewayêke heta nika ez rast nêameya dekewt serê sehneyî, bi ekserîyek merdimê ke stand-up kenî bi cilanê sîyayan yenî serê sehneyî. Cilê înan hetê cêrî û hetê corî sîya yî. La Yıldızöz bi cilanê kulturê kurdan ame serê sehneyî û bi reqsê kulturê kurdan selam da temaşekerdoxanê xo.
Salih Yıldızöz stand-upê xo de behsê prosesê cuya xo keno û nğ prosesî de têkîlîya xo û ziwanê xo serê qewêmîyayîşan ra ano ziwan. Stand-up de Salih Yıldızöz bi uslûbê xo qisey keno û astengê ziwanê xo ra nêremeno.
Çend serrî verî serê ekranê youtubî ra programê Hinek Henekî dest pê kerdibi. Mi tewr verî Yıldızöz uca de dîbî. Ez şaş nêba nameyê skecî Xalo Şêro bi. O kaykerdoxan ra yew bi. Skec de fehm bîyîne ke ziwanê ci giran o. A roje seba mi zehf biqîymet bî. Yew hunermend binê barê şanogerîye ra bi ziwangiranîya xo kabilîyetanê xo mojneno. Salih Yıldızöz, bi mînakê xo merdimanê ziwangiranan û merdimî ke astengê înan reya înan teng kenî rê sey çila roşn dayêne.
Ez vatişê xo yê peyênî nika vaca. Bi rastî karêko zehmet, bi ziwanê Salih Yıldızözî wina asan û wina şêrin herekîya şi. Ma heme bi hewayîş û keyfweşî bîyî beşdarê yarîyanê ci. La her çiqas henekê ci keyf û hewayîşê mi bîyarî zî her hewayîşê mi de dejê min, xemê min û serebûtê mi reyna ameyê vîrê min. Hîsê mi kewtî têmîyan. Giranîya hîsanê mi paştê mi de xo eşkare kerd. Qulatêka xişne ameye kewte qirika min. Ez hewaya, keyfweş bîya û xemgîn bîya. Yıldızözî mi de nê hîrê hîsî dayî peydakerdişî. Prosesê serebûtanê ziwangiranîya ci manayîne prosesê serebûtanê ziwangiranîya min. Pîyê mi, mi zîyar bi zîyar çarnayîne. Nika ez tehmê heme miftanê zîyaran zana. Peynîya stand-upê ci de mi xo dahîna biqiwet û baş hîs kerd. O bi stand-upê xo dest da cuya mi zî.
Nê hîsê ke mi de peyda bîyî ra teber, Salih Yıldızöz stand-upê xo de behsê çi keno? Goreyê mi, Yıldızöz şerê xo ano ziwan. Nimitiş ra dima xo eşkera keno. Hemberê zilimkaranê zereyê ma vecêno. Nê şerê xo peynîya stand-upê xo de bi vengeko xurt ano ziwan:
· Çi ferqê ma esto, şima ra? Tena hîrê sanîyeyî şima ra erey qisey kenî. Yan xeberî danî yan qisey kenî. Şima o zî nêverdenî. Şima vatişanê ma vanî. Şima zerra xo bi ma veyşnenî. Şima vanê aram be mekewe kelecanî. Verdê wa o vatiş ziwanê ma ra vecîyo, veradê ma bivirêjî, xo ra ez êşê di ziwanan ancena. Yew êşê ziwanê maye yew zî ziwanê fizîkî.
Salih Yıldızöz stand-upê xo de cuya xo ra mînakan dano. Domanîya xo ra, xortanîyê xo ra û nika ra. Ma qalanê Yıldızözî de zî vînenî; merdim awanîyêko sosyal o û her ca der têkîldar o. Merdim bi her hewa merdim o. Keye de, kar de, teber de, zere de, nêweşxane de esker de ûsn. Eke êşêkê to bibo, o êş her ca de tesîrê to keno. Merdimê ke to der kewenê têkilîye to kemî vînenî, pîzeyê xo bi to veyşnenî. Bi no hewa vernîya to gênî û nêverdenê ti bi hemdê xo ciwîyayîşê xo bivîyarnî.
Salih Yıldızöz, yew mînak dano. Qalê lacê apê xo keno. O û lacê apê ci rîyê ziwangiranîya xo ra zehmetîyan vînenî. Nê zehmetîyê înan verî keyeyê înan de dima zî cuya teberî de dewam kenî. Lacê apê ci seba ke nêeşkayo xo îfade bikero, serebûtî yênê sereyê ci û peynîye de keweno heps. Hem keweno heps hem zî no hepsbîyayîşê ey keye de qîymet nêvîneno. No mînak qewêmîyayo yan nêqewêmîyayo, ma pê nêzanî. La no mînak bi ma keşifêk dano kerdişî. Eke merdim nêeşko vernîyê ma û pîyê xo de qisey bikero, hemberê neheqîyek de senîn eşkeno qisey bikero. Nêeşkayîşê qiseya merdimî çi serebûtan ana serê merdimî?
Ma eşkenê stand-upê Salih Yıldızözî ra seba her serra ci yew mînake bigîrî. Nê mînakan de têkîldaran tesbît bikerî û serê nê têkîldaran bixebitîyî. Hela hela mînakê domanîye. Kurdan de domanîye bi xo yew travma ya. Serê travmaye de ziwangiranî zehmetîyan dana vernîya merdimî. Nika zî welatê ma de domanê ke ziwanê înan giran o estî. Nê domanî cuya xo de rastê çi zehmetîyan yan zî neheqîyan yênî? Hemberê nê probleman de xo senîn pawenî? Nê heme problem î. Hewce keno ke çareser bibî. Seba na mesela stand-upê Yıldızözî zehf biqîymet o. Bi xerê nê standupê problemê merdimanê ziwangiranan keweno vernîyê çiman.