Ma eseranê edebîyan ê ke serborîyanê nêzdîyê cuya raştî bi teferuat vatênê ra roman vanê. Bi pêroyî, nuşteyê ke hîkayeyanê dergan vatênê rê roman yeno vatene. Zaf tewirê romanan estê la ez do nê nuşteyê xo de qalê taybetmendîyanê romananê serkewtayan bikerî.
1. Ziwan
Yewin taybetmendîyê romananê serkewtayan, ziwan o. Ziwano ke roman pê ameyo nuştiş zaf muhîm o. Roman çiqas serkewte beno wa bibo, eke ziwanê ey fambar nêbo çi manaya ey nêmanena. Coka seba ke wendoxî pêro tira fam bikerê û tira havil û îstîfade bikerê, ganî ziwanê romanî ziwanêko standard û zelal û fambar bo. Bi taybetî zî seba şarê sey ma yê bindestî û ke hîna ziwanê ci nêameyo standardkerdiş no hîna muhîm o.
Nuştoxê serkewteyî ganî ziwanê ke pê nusenê, taybetmendîyê ci, kultur û teknîkê ci pêroyî baş bizanê ke wendoxî zî tede xo bivînê û wendiş ra keyf bigîrê. Reyna ganî nuştoxî şîret û peyamanê xo bi ziwanêko akerde bidê wendoxan. Xora romanê ke ziwanê înan herikbar û zelal o, wendoxan zî nêbetilnenê û xo bi înan danê wendiş.
2. Averşîyayîş û Pêriskerdişê Romanî
Ziwanî ra dima taybetmendîya tewr muhîme ya romanî averşîyayîş o. Roman bi averşîyayîşî beno roman. Nuştoxê jêhateyî bi averşîyayîşêka serkewte eşkenê sanikanêka asayî ra eserêko erjaye biafirînê. Yanî bi averşîyayîşêka serkewte mumkin o ke bi sanike û karakteranê normalî ra zî romanêko serkewte bêro nuştiş.
3. Aheng û Atmosfer
Ganî nuştox mîyanê ca û mekan û lehegan de yew aheng virazo û ganî nê konseptî yewbînan rê bifeselê û mîyanê wextî de biherikîyê. Nuştoxê serkewteyî seba ke hişê wendoxan têmîyan nêkero, aheng virazeno û bi nê rayî wendoxan girêdayeyê romanî kenê.
4. Armanc û Peyam
Seba nuştişê romanî ganî yew armancê nuştoxî esto bo û ganî eserê nuştoxî de seba komelî peyam û şîretî estê bê. Nuştoxê serkewteyî armanc û peyamanê xo bi hawayêko zanyarî, bi risteyanê kilman û fambaran, bi wendoxan danê zanayene. Rey-rey ganî nuştox wendoxan mîyanê meraqî de verado û înan rê kelecan virazo.
5. Stîl û Teknîk
Nuştoxê jêhateyî serborîyan bi ziwanê rojane nê, zanayîş û hostatî bi ziwanêko bihêz û estetîk nusenê. Çimkî romanî de vatiş nê, hawa/stîla vatişî muhîm a. Teknîkanê raşt û bica de hawayê romanî bihêz kenê.
6. Vebêjer û Teswîrî
Vebêjer konseptêko bingeyîn yê romanî yo û tesîrê ci zî wendoxan ser o zaf esto. Nuştoxê serkewteyî ganî romanê xo dormeyê vebêjerî de saz bikero. Reyna bikarardişê teswîran zî zaf muhîm o, coka ganî nuştox bi teswîranê bicayan a bikar bîyaro û hişê wendoxan zelal bikero.
Peynî de, romanêko baş ganî dinyaya hîs û fikr û xeyalî ya wendoxan dewlemend bikero û çarçewaya înan a zanayîşî aver bero û roşnayîye bido zerrîya înan. Helbet taybetmendîyê romananê serkewtayan hîna zaf estê, mi nê nuşteyê xo de tenya nuxteyanê bingeyînan ra behs kerd.
