Enwer Yılmaz
Roşanê Noelî, her serre hetê zafaneyê xirîstîyananê dinya ra 25ê Kanûna Verêne de yeno pîrozkerdiş. Pîrozkerdişê Noelî tayê welatan de şewa Noelî ya 24ê Kanûna Verêne de dest pêkeno û heta peynîya roja 25ê Kanûna Verêne dewam keno.
Kokê çekuya Noelî natalîsê latînkî ra yeno û manaya xo bîyayîş/maya ra bîyayîş a. Winî zî yeno zanayîş ke çekuya Noelî fransî ra derbazê tirkî bîya.
Goreyê bawerîya Xirîstîyananê Protestan û Katolîkan, şewa 24ê Kanûna Verêne sey roja bîyayîşê Hezretî Îsayî yena qebulkerdiş û bi nameyê Noelî yena pîrozkerdiş.
Roşanê Noelî, her serre hetê zafaneyê xirîstîyananê dinya ra 25ê Kanûna Verêne de yeno pîrozkerdiş. Pîrozkerdişê Noelî tayê welatan de şewa Noelî ya 24ê Kanûna Verêne de dest pêkeno û heta peynîya roja 25ê Kanûna Verêne dewam keno.
Pîrozkerdişê seba Noelî tayê welatan de heta şanê 26ê Kanûna Verêne dewam keno.
Winî zî tayê komelê xirîstîyanan 6-7ê Kanûna Peyêne de goreyê salnameya Julyenî Noelî pîroz kenê.
Tayê Dêrê Ortodoksê Rojhelatî yê sey Dêrê Ermenkîyan roşanê Noelî 6ê Kanûna Peyêne de pîroz kenê.
Komelê Xirîstîyananê Rojawayî Tirkîya de û zaf welatanê dinya de goreyê salnameya Gregoryanî 24-25ê Kanûne de Roşanê Noelî pîroz kenê.
Şewa Noelî û Roja Noelî de dêran de ayînê dînî yê xususî yenê viraştişî. Nê ayînan de îlahî yenê vatiş, dua yenê kerdiş û roja bîyayîşê Îsayî yena vîrardişî.
Komelê xirîstîyananê Tirkîya goreyê kevneşopîyanê xo, dêranê Îstanbul, Îzmîr, Antakya, Mersîn, Tarsus, Mêrdîn, Mîdyad û Dîyarbekirî de bi ayînanê dînî, werdanê keyeyî û rîtuelanê sembolîkan Noelî pîroz kenê. Dêrê ke bajaran de yê na dewre de yenê xemilnayîş û ayînê Noelî seba şarî bi hawayêko akerde yenê kerdiş.
Îdareyê neweyê Sûrîye seba şarê xirîstîyanî rojê 25-26ê Kanûna Verêne ke rojê roşanê Noelî yê pîrozkerdişî yê, sey roşanêko resmî dîyar kerd.
Heto bîn ra Suryanîyê Ortodoksî 25ê Kanûna Verêne de dêranê Îstanbul, Mêrdîn, Şirnex û bajaranê bînan ê ke tede ciwîyenê de ayînê şodirî dir kom bîyî û bi Roşanê Yaldoyî û rojîya ey bîyayîşê Îsa Mesîhî pîroz kerd. Roşanê Yaldoyî 10 rojî rameno.
Suryanîyê Ortodoksî şodirê 25ê Kanûna Verêne de Roşanê Yaldoyî, bi vatişê "Brikh mavlodo d'moran" ke manaya ci "Roşanê bîyayîşê Homayî pîroz bo" ya, pîroz kerd.
Roşanê Yaldo, ke ziwanê Suryanî de manaya ci bîyayîş o, eynî çarçewa Noelî de bi vistişê muman û wendişê duayanê bi nameyê bîyayîşê Îsa Mesîhî yeno pîrozkerdiş.
