Mîyanê programê Wêjegeh Amedî yê aşma Gulane de vizêr çalîkîyêka Zazakî estbî.
Nuştox Umer Barasî semedê kitabê xo yê neweyî ”Dijeyê Pistanan” roja 05.05.2024î de bi mêmanê Wêjegeh Amed û derheqê prosesê vetişê kitabê xo û muhtewaya şîîranê xo de qisey kerd.
Kitabê Barasi ”Dijeyê Pistanan” emser Weşanxaneyê Vateyî ra vejîyabi.
Ronayoxanê Grûba Xebate ya Vateyî ranuştox, cigêrayox M. Malmisanij, Wayîrê Weşanxaneyê Vateyî nuştox, weşanger Denîz Gunduz, cigêrayox Dr. Îsmet Konak, nuştox Dilawer Zaraq û xeylê kesê ke eleqedarê edebîyatê bi Zazakî yê ameyî çalakî û goşdarîya Umer Barasi kerdî.
Barasi serekê qiseykerdişê xo de kesê ke terteleyê Dêrsimî de ameybî qetilkerdiş vîr ard û badê bi şîîrêka xo dest bi qiseykerdişê xo kerd.
Barasiyî derheqê senî dest bi şîîranê bi Zazakî kerd û wîna va: "Mi wexto ke Zanîgehe de wendêne dest bi nuştişê şîîran kerd. Sere de mi şîîrê xo bi Tirkî nuştêne. Labelê mi serra 2013î de bala xo da ziwanê xo ser û dest bi nuştişê şîîranê bi ziwanê xo kerd. Hînî uca ra tepîya mi qet bi Tirkî şîîrî nênuştî. Da 10-11 serrî yo ke ez tena bi Zazakî şîîran nusena. Mi tercîh nêkerd ke ez pê fekê dewa xo şîîran binusî. Eke mi pê fekê dewa xo binusnêne o wext tena derdorê mi mi ra fehm bikerdêne. Ma qayîlê wa her kes nuşteyanê ma ra fehm bikero. Ayra eke merdim merdim bi hawayêko standard binuso hîna raşt o. Mi şîîrê xo bi qaydeyanê standardan nuştî û şîîrê mi kunê kategorîya şîîranê modernan."
Ma Kurdan de bê şîîre çîkêka ma çin o
Barasi dewam qiseykerdişê xovist vîr ke Kurdî mîyanê tarîxî de zaf dejî anetê, şîîrî semedê îfadekerdişê dejan firsendêk danê û wîna dewam kerd: " Tay kesî vanê vînayîş, antişê ê dejan ra pey do senî şîrî bêrê nuştiş. Feqet nusîyenê. Ma kurdan de bê şîîran çîkêkê ma çin o. Mi sere de behsê terteleyê Dêrsimî kerdbi. Eke şîîran ra nêbîyêne ma heqîqatanê tarîxî ça ra musaynê? Ez şîîre sey kiriştoxîya heqîqatan vînena. Tarîx de zaf şerî, qetlîamî û şorîşî bîyê. Yew şerî ser o, yew qetlîamî ser o, eke kitabêk yan meqaleyêk bêro nuştiş merdim eşkeno derheqê ci de vajo "filan ca raşt nîyo, filan ca de zûrî estê" Labelê derheqê şîîran de merdim nêeşkeno vajo "na şîîre zûr a" yew mesela ser o, dejêk ser o eke yew şîîre ameya nuştiş merdim nêeşkeno vajo zur a. Ê şuwareyê ke terteleyê Dêrsimî ser o ameyê vatiş merdim eşkeno vajo zur ê? Mi gore miletanê sey kurdan de şîîran rê hîna zêde lamtîye esta."
Barasiyî peynîye de qalê warê şuxulnayîşê şîîran de zî wîna va; "Warê şuxulnayîşê şîîran zaf hîra yo. Mesela; Merdim beno aşiq şîîran nuseno, Yew nasê ma, yew heskerdoxê ma wexto ke mireno ma şinê mezelê ey ser de ma şîîran wanenê. Pîrozkerdişan de ma se kenê? ma şîîran wzenê. Hema ewro zî qîmetê şîîran esto, Cayê şîîre mîyanê komele de qîmetê xo berz o. Şîîre tim rayîrê xo vînena. Ez temsîlîyetê şîîre de kêmasîyêk nêvînena. Şîîrê ke mi nuştê hem hetê tedeyî ra hem zî hetê formî ra şîîrê modern ê.
Barasi mabênê qiseykerdişê xo de derheqê dest cikerdişê xo yê şîîranê bi Zazakî de malumatî dayî û mêmanan rê kitabê xo "Dijeyê Pistanan" ra çend şîîrî wendî.
Yew şîîra Omer Barası
